Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2012

Μανιφέστο

''Υγεία να 'χουμε και όλα τα άλλα θα έρθουν''.
Αν και το τι ακριβώς ορίζουμε ως υγεία διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο, η διατήρησή της αποτελεί σημαντικό παράγοντα για καλύτερη ζωή.

Από την αρχή της ιστορίας, η υγεία ήταν ένας τομέας που απασχόλησε σοβαρά τον άνθρωπο. Υπάρχουν αναφορές σε Αιγυπτιακούς παπύρους (πάπυρος του Ebers, 1550 πΧ) για χρήση φαρμακευτικών φυτών, ενώ πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Βαβυλώνιοι και οι Ασσύριοι είχαν ιατρούς ακόμα παλαιότερα (κώδικας Χαμουραμπί, 18ος αι. π.Χ). Η παράδοση συνεχίστηκε από τους Έλληνες και Ρωμαίους, ενώ κατά τον μεσαίωνα μεγάλες ανακαλύψεις στον τομέα της ιατρικής έγιναν από τους Άραβες. Φυσικά, η μεγάλη πρόοδος της ιατρικής συνεχίστηκε κατά την Αναγέννηση στην Ευρώπη και έφτασε στο αποκορύφωμά της κατά τον 20ο αιώνα, με την ανακάλυψη των αντιβιοτικών, την ανάπτυξη της διαγνωστικής και πολλές άλλες σημαντικές καινοτομίες.

Παρ'όλα αυτά, την μεγάλη πρόοδο στον τομέα της υγείας ακολούθησε και η βιομηχανοποίησή της. Η λεγόμενη ''βιομηχανία της υγείας'' περιλαμβάνει 2 μεγάλους κλάδους: τη βιομηχανία φαρμάκων και τον την προσφορά υπηρεσιών υγείας. Η πρώτη αναπτύχθηκε τρομερά λόγω κυρίως της μεγάλης ανάπτυξης της οργανικής χημείας και της τάσης για αντικατάσταση των φυτικών φαρμακευτικών σκευασμάτων από καθαρές ουσίες. Έτσι, οι φαρμακοβιομηχανίες σήμερα, ιδιαίτερα οι μεγάλες, αποτελούν την κυριότερη (αν όχι την μόνη) πηγή ''αξιόπιστων'' φαρμάκων, ενώ τα κέρδη τους είναι τεράστια. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, όμως, που για διάφορους λόγους οι εταιρίες επέτρεψαν την κυκλοφορία φαρμάκων αμφιβόλου ασφάλειας ή και αποτελεσματικότητας, με αποτέλεσμα σοβαρά προβλήματα υγείας. Ας μην ξεχνάμε ότι η φαρμακοβιομηχανία έχει ισχυρότατο λόμπυ στις περισσότερες κυβερνήσεις ενώ χρηματοδοτεί και μεγάλο μέρος της φαρμακευτικής και ιατρικής έρευνας.

Όσον αφορά τον δεύτερο κλάδο, περιλαμβάνει τους γιατρούς, νοσοκόμους, ψυχολόγους, φαρμακοποιούς και όλους τους άλλους που, έναντι αμοιβής, προσφέρουν συμβουλευτική και άλλες υπηρεσίες υγείας. Χαρακτηριστικό της κατηγορίας αυτής είναι ότι οι περισσότεροι από τους παράγοντές της (με κύριους εκπροσώπους τους γιατρούς) σπουδάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αποκτώντας πολύ εξειδικευμένες γνώσεις στους τομείς τους. Έτσι, θεωρούνται ειδικοί και ''αυθεντίες υγείας'', ενώ παράλληλα επικρατεί η άποψη ότι η γνώση πρέπει να πληρώνεται, με αποτέλεσμα την θεώρηση της υγείας ως εμπόρευμα. Σε αυτό συμμετέχουν και οι φαρμακοβιομηχανίες και ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η ''δημόσια περίθαλψη'' σήμερα, καθώς οι εταιρίες προσπαθούν να αυξάνουν την συνταγογράφηση και χορήγηση φαρμάκων μέσω διαφόρων ''δώρων'' (χρηματικές αμοιβές, συνέδρια κλπ) σε ιατρούς, φαρμακοποιούς κ.α. παράγοντες της υγείας. Εκτός αυτού, έχει παρατηρηθεί η δημιουργία νέων ασθενειών. Για παράδειγμα, η εμμηνόπαυση, που αποτελεί φυσιολογικό στάδιο στον κύκλο της ζωής της γυναίκας, πλέον αντιμετωπίζεται με ορμόνες λες και πρόκειται για ορμονική διαταραχή. Εκτός αυτού, η υπερκινητικότητα των παιδιών, που είναι φυσιολογικό στοιχείο του χαρακτήρα ορισμένων παιδιών, μέχρι πρόσφατα αντιμετωπιζόταν με χορήγηση πολύ επικίνδυνων φαρμάκων (αμφεταμίνες, Ritalin).

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο άνθρωπος νιώθει ανίκανος να διαχειριστεί την υγεία του και αναγκάζεται να προσφεύγει στις (ακριβές και σε πολλές περιπτώσεις αχρείαστες) υπηρεσίες της εν λόγω βιομηχανίας. Ακόμα και για τις πιο απλές ασθένειες (πχ κρυολόγημα) επισκεπτόμαστε τον γιατρό και φορτωνόμαστε με δεκάδες φάρμακα. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι οι ιατρικές συμβουλές και τα φάρμακα δεν είναι απαραίτητα άχρηστα ή επικίνδυνα. Όμως πρέπει ο καθένας μας να είναι σε θέση, έστω εώς ένα βαθμό, να ξέρει πότε θα τα χρησιμοποιήσει και πότε όχι. Η γνώση αυτή, σε συνδυασμό με την ικανότητα πρόληψης και αντιμετώπισης διαφόρων συχνών προβλημάτων υγείας (σπιτικά φυτικά φάρμακα, φυσικοί τρόποι βελτίωσης της καθημερινής υγείας), αποτελούν τα κυριότερα στοιχεία αυτού που αποκαλούμε ''αυτοδιαχείρηση της υγείας''

Αυτός είναι και ο σκοπός του ιστολογίου: να πληροφορήσει για μερικά βασικά θέματα υγείας, να αναφέρει μερικές εναλλακτικές προσεγγίσεις όσον αφορά την θεραπεία και την πρόληψη και, το κυριότερο, να τονίσει την ανάγκη για προσωπική αναζήτηση και έρευνα. Σήμερα έχουμε στα χέρια μας ένα ισχυρό όπλο: το διαδίκτυο, το οποίο περιέχει τεράστιο αριθμό πληροφοριών.

Η γνώση και η ενημέρωση αποτελεί τον καλύτερο σύμμαχο στην προσπάθεια να ξαναπάρουμε τον έλεγχο της υγείας μας στα χέρια μας.